Onze kijk op narcisme
Narcisme als deel van ons allemaal?
Om maar meteen met de deur in huis te vallen, narcistische trekjes hebben we allemaal. Het is één van de kleuren binnen het spectrum van het mensbeeld. Met een gezonde portie eigenliefde is niets mis. Sterker nog, dat zou je voor iedereen willen. Het zorgt namelijk voor een liefdevolle relatie met onszelf, maar ook voor daadkracht, het vermogen om beslissingen te kunnen nemen, vertrouwen in eigen kunnen, het vermogen om voor jezelf te kiezen (zonder schuldgevoel). Tot zover niks aan de hand.
Het wordt al iets anders wanneer we ons boven de ander stellen/zetten. Ook dat kennen we allemaal.
Twee voorbeelden:
1. Je bent thuis te laat vertrokken en je negeert je GPS aanwijzingen waardoor je in de file komt en dus te laat op je afspraak bent. Vervolgens wijs je daarvoor naar het rijgedrag van je medeweggebruikers terwijl je in werkelijkheid eerder had kunnen vertrekken of de aanwijzingen van je GPS had kunnen opvolgen.
2. Je wacht veel te lang met het inschrijven voor een passende woning. Nu verwachten jullie je eerste kindje en geven de Woningbouw/verhuurder de schuld dat ze jullie niet als urgent genoeg zien.
Terwijl hier eerder inschrijven en op zoek gaan naar een geschikte woning een juiste oplossing was geweest waarbij je eigen verantwoordelijkheid neemt.
Maken we het niet allemaal mee dat je geneigd bent om de oorzaak buiten jezelf te leggen?
Als kind zijn we 'narcistisch'. We zijn emotioneel nog niet volwassen en op onszelf gericht. Als er iets misgaat dan ligt het toch zeker wel aan een ander kindje. We zijn lerende. In de puberleeftijd wordt dit nog eens extra in de verf gezet. Een slecht cijfer op school ligt natuurlijk aan de slechte uitleg van de leerkracht😉. Dit alles hoort bij een normale ontwikkeling.
Naarmate we ouder worden, neemt de emotionele volwassenheid toe en zijn we steeds beter aanspreekbaar op ons gedrag en in staat om er verantwoordelijkheid voor te nemen. Onze narcistische momenten blijven we houden, maar omdat we er op aanspreekbaar zijn en verantwoordelijkheid nemen voor ons gedrag, heeft het verder geen gevolgen voor onszelf of voor anderen. Je voelt en ziet het als je gedrag niet oké is en je handelt daar naar. Je zegt bijvoorbeeld sorry wanneer dit nodig is. Je geeft je ongelijk toe als dit aan de orde is.
Wanneer wordt het dan wel een probleem? Vanaf het moment dat bij iemand het narcistische gedrag aanhoudend aanwezig is, diegene er niet op aanspreekbaar is en er geen verantwoordelijkheid voor neemt. In dat geval wordt het een (groot) probleem omdat dit gevolgen heeft voor de persoon zelf, maar zeker ook voor de ander. Wanneer je namelijk nooit verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gedrag, houdt dit in dat die verantwoordelijkheid elders komt te liggen. Het slechte weer de schuld geven, dat kan nog. Wanneer je echter een ander verantwoordelijk maakt voor jouw gedrag, dan schaad je deze persoon. Het gaat dan ten koste van de ander.
De grens die wij hanteren is ‘de aanspreekbaarheid en verantwoordelijkheid nemen voor het eigen gedrag’. Is iemand structureel niet aanspreekbaar en neemt hij/zij structureel geen verantwoordelijkheid voor eigen gedrag, dan zien wij, Buro Kracht, dat als pathologisch.
